San Pedro de Sárdoma

A parroquia de San Pedro de Sárdoma comprende unha extensión de 1,3 quilómetros cadrados que constitúen unha chaira, atravesada polo río Lagares. Segundo o último censo a parroquia conta con 2.192 habitantes en asentamentos dispersos ao longo dos seus doce barrios. Actualmente, segue mantendo o seu carácter rural, a pesar da desordenada instalación de industrias, pervivindo os cultivos de millo, árbores froiteiras e a produción de viño.

As primeiras referencias a San Pedro de Sárdoma datan de 1208; sendo xa no século XVI una das seis parroquias existentes na comarca, aínda que baixo o dominio do bispado de Tui. O control señorial da zona, herdanza do feudalismo, faise evidente a través dos pazos da Raposeira, de 1625; o de San Roque, de 1688; e a denominada Casa Grande de Aires e copatrón da cidade de Vigo, coa concorrida romaría o 16 de agosto, pertencen ao século XVIII. Respecto a o seu patrimonio arqueolóxico sobresae a ponte medieval, aínda en uso, dos séculos XII-XIII. O conxunto da igrexa parroquial, atrio, cemiterio e casa reitoral, do XVIII, presenta unha interesante torre campanario encostada á fachada.

Doutra banda, en San Pedro de Sárdoma catalogáronse dous cruceiros, un no atrio da igrexa e outro, o da Laxe, ao que os veciños lle atribúen algunhas curacións. Na parroquia desenvolven as súas actividades dúas asociacións de veciños, A Paz, correspondente a un conxunto de vivendas sociais; e Ou Carballo, fundada a finais da década dos 70 do século pasado co obxectivo de recuperar a Irmandade de Labregos que existía en Sárdoma antes da Guerra Civil.

O conxunto parroquial está formado pola igrexa, o atrio e o cemiterio, que, xunto á Casa Reitoral, do Século XVIII, constitúen un exemplo destacado na parroquia.

As obras da igrexa comezaron en 1738. Na igrexa podemos atopar algún vestixio do barroco. Destaca a torre do campanario encostada á fachada.